لیون در گذر تاریخ پایتخت غذایی و دانشجویی جهان
لیون در گذر تاریخ (بخش اول):
از شهر رومی “لوگدونوم” تا دوران میانه
پیش از آنکه لیون به پایتخت ابریشم و مرکز فرهنگی فرانسه تبدیل شود، یک شهر قدرتمند رومی بود که با نام لوگدونوم (Lugdunum) شناخته میشد. برای دانشجویانی که قصد تحصیل در این شهر را دارند، شناخت این ریشههای باستانی به درک بهتر روح حاکم بر لیون مدرن کمک میکند.
تولد لوگدونوم: پایتخت رومی گُل
تاریخ لیون در سال ۴۳ قبل از میلاد آغاز شد، زمانی که “لوسیوس موناتیوس پلانکوس“، یکی از فرماندهان رومی، شهرک لوگدونوم را در محل تلاقی دو رود بزرگ رون (Rhône) و سون (Saône) تأسیس کرد. این شهر به سرعت به دلیل موقعیت استراتژیکش در مرکز شبکهی جادهای امپراتوری روم در سرزمین گل (Gallia)، به یک مرکز اصلی اقتصادی و اداری تبدیل شد. لوگدونوم نه تنها پایتخت اداری استان “گالیا لوگدوننسیس“ (Gallia Lugdunensis) بود، بلکه یک مرکز مهم برای تجارت و فرهنگ نیز محسوب میشد.
شهر بر روی تپهای به نام فورویر (Fourvière) بنا شد و به سرعت با ساخت معابد، حمامهای عمومی و یک میدان عمومی (Forum) به یک شهر رومی کامل تبدیل شد. جالب است بدانید که نام “لیون“، تحول یافتهی نام رومی “لوگدونوم“ است.
اماکن باستانی: نمادی از شکوه گذشته
بسیاری از بناهای رومی لیون تا به امروز باقی ماندهاند و یکی از مهمترین جاذبههای گردشگری و تاریخی برای بازدید دانشجویان هستند:
- تئاترها و آمفیتئاتر رومی فورویر: در دامنهی تپه فورویر، بقایای دو بنای مهم رومی قرار دارد: تئاتر رومی و اودئون. تئاتر بزرگتر، با ظرفیت بیش از ۱۰ هزار نفر، محل برگزاری نمایشها و رویدادهای عمومی بوده است، در حالی که اودئون کوچکتر برای کنسرتها و قرائتهای عمومی به کار میرفت. این مکانها امروزه نیز محل برگزاری جشنوارههای تابستانی هستند و فضایی شگفتانگیز از تاریخ را برای مخاطبان فراهم میکنند.
- بنای عبادتگاه “سه گل“: این بنا به دستور امپراتور آگوستوس برای برگزاری مراسم بزرگداشت امپراتور و روم ساخته شد و در کنار آن یک آمفیتئاتر قرار داشت که در آنجا هر سال نمایندگان قبایل گل با یکدیگر ملاقات میکردند.
از سقوط تا دوران میانه
با فروپاشی امپراتوری روم، لیون نیز مانند سایر شهرهای رومی، دچار رکود شد. با این حال، به دلیل موقعیت جغرافیایی و اهمیت مذهبیاش، توانست جایگاه خود را حفظ کند. در دوران قرون وسطی، لیون به تدریج از یک شهر رومی به یک مرکز مذهبی مهم تبدیل شد و با ساخت کلیساهای باشکوه، آمادهی عصر جدیدی از شکوفایی شد.
این دوران، زیربنای لیون مدرن را تشکیل داد و این شهر را برای پذیرایی از نقشی جدید، یعنی پایتخت ابریشم و تجارت، آماده کرد.
لیون در گذر تاریخ (بخش دوم):
رنسانس و شکوه ابریشم
پس از دوران قرون وسطی، لیون با ورود به عصر رنسانس، به یک قطب مهم فرهنگی، تجاری و بانکی در اروپا تبدیل شد. این شکوفایی مدیون صنعت ابریشم بود که لیون را به “پایتخت ابریشم جهان” ملقب کرد. برای دانشجویانی که قصد زندگی در این شهر را دارند، شناخت این دوره، به درک هویت منحصر به فرد لیون کمک میکند.
رونق تجارت و صنعت ابریشم
در اواخر قرن پانزدهم، پادشاهان فرانسه با تشویق بافندگان ایتالیایی برای مهاجرت به لیون، صنعت تولید ابریشم را در این شهر پایهریزی کردند. آبوهوای مطلوب و وجود منابع آب فراوان از رودخانههای رون و سون، شرایط ایدهآلی برای پرورش کرم ابریشم و تولید پارچههای نفیس فراهم کرد.
- “کانو”ها (Canuts): بافندگان ابریشم لیون، با نام “کانو“ شناخته میشدند. آنها در خانههایی در منطقه “کروا روس” (Croix-Rousse) زندگی و کار میکردند. این صنعت به قدری مهم بود که در قرن هجدهم، بیش از نیمی از جمعیت شهر به طور مستقیم یا غیرمستقیم در صنعت ابریشم مشغول به کار بودند.
- تأسیس بانک و صنعت چاپ: همزمان با رشد صنعت ابریشم، لیون به یک مرکز مهم بانکی و صنعت چاپ نیز تبدیل شد. بازرگانان و بانکداران از سراسر اروپا به این شهر میآمدند و صنعت چاپ آن، با انتشار کتابهای متعدد، شهرت لیون را به عنوان یک مرکز روشنفکری افزایش داد.
ویو لیون (Vieux Lyon): قلب رنسانس
مهمترین یادگار این دوره، محلهی قدیمی و زیبای “ویو لیون” (Vieux Lyon) است. این محله که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده، بزرگترین مجموعه بناهای رنسانسی در اروپاست. معماری آن، با الهام از سبکهای ایتالیایی، شامل خانهها و قصرهایی با حیاطهای داخلی زیبا است.
- “ترابول”ها (Traboules): یکی از ویژگیهای منحصربهفرد ویو لیون، وجود “ترابول”ها یا همان “گذرگاههای پنهان“ است. این دالانهای سرپوشیده، به بافندگان ابریشم اجازه میدادند که پارچههای گرانقیمت خود را از آسیب باران و برف در امان نگه دارند و به سرعت از یک خیابان به خیابان دیگر یا از حیاطی به حیاط دیگر منتقل کنند. امروزه، این ترابولها به یکی از جذابترین مکانهای گردشگری در لیون تبدیل شدهاند.
این دوران، لیون را به یک شهر ثروتمند و فرهنگی تبدیل کرد که با معماری خیرهکننده و اقتصاد پویای خود، آمادهی ورود به دورهی جدیدی از تحولات شد.
لیون در گذر تاریخ (بخش سوم):
انقلاب صنعتی و تولد لیون مدرن
با آغاز انقلاب صنعتی در قرن نوزدهم، لیون نیز دستخوش تغییرات بزرگی شد. در این دوره، صنعت ابریشم بافانهاش وارد دورهی ماشینی شدن شد و این تحولات، پیامدهای اجتماعی و اقتصادی عمیقی را برای شهر به همراه داشت.
شورش بافندگان ابریشم: “شورشیان کانو“
با ورود ماشینهای بافندگی، شرایط کار برای بافندگان ابریشم (کانو) سختتر شد. کاهش دستمزدها و افزایش ساعات کاری، منجر به اولین شورشهای کارگری بزرگ در تاریخ شد.
- شورش ۱۸۳۱ و ۱۸۳۴: بافندگان ابریشم لیون در سالهای ۱۸۳۱ و ۱۸۳۴ دست به شورش زدند. آنها با شعار “با کار زندگی میکنیم یا با مرگ میجنگیم“، کنترل شهر را برای مدتی به دست گرفتند. این شورشها، لیون را به عنوان یک شهر پیشگام در مبارزات کارگری و جنبشهای اجتماعی معرفی کرد. اگرچه این شورشها در نهایت سرکوب شدند، اما صدای بافندگان ابریشم را به گوش جهان رساندند و تاریخچهی اجتماعی این شهر را شکل دادند.
نوسازی شهری و انقلاب صنعتی
در این دوره، لیون با گسترش خطوط راهآهن و توسعهی شهری، به یک شهر مدرن و صنعتی تبدیل شد. ساخت ایستگاههای قطار جدید، پلها و خیابانهای عریض، باعث رشد جمعیت و رونق اقتصادی آن شد.
- توسعهی شهر: مرکز شهر و بخشهای تجاری در اطراف رودخانهها توسعه یافتند و محلههای کارگری جدید برای اسکان کارگران مهاجر ایجاد شد. این تحولات، زیرساختهای لازم برای تبدیل لیون به یک قطب صنعتی را فراهم کرد.
لیون، پایتخت مقاومت
یکی از مهمترین فصول تاریخ لیون در قرن بیستم، نقش آن در جنگ جهانی دوم است. لیون به دلیل موقعیت جغرافیایی و شبکهی زیرزمینی گستردهاش (ترابولها)، به مرکز جنبش مقاومت فرانسه علیه اشغالگری نازیها تبدیل شد.
- لقب “پایتخت مقاومت“: ژنرال شارل دوگل، رهبر نیروهای مقاومت، لیون را “پایتخت مقاومت“ نامید. بسیاری از رهبران مقاومت فرانسه، از جمله ژان مولن، در این شهر فعالیت داشتند و از ترابولها برای جابجایی مخفیانه و توزیع اطلاعات استفاده میکردند. موزه مقاومت و تبعید (Musée de la Résistance et de la Déportation) در لیون، به خوبی این بخش مهم از تاریخ شهر را به نمایش میگذارد و هر ساله هزاران بازدیدکننده و دانشجوی علاقهمند به تاریخ را جذب میکند.
این دوران پرحادثه، لیون را به شهری با هویت مستحکم، با روحیهی مقاومت و پیشرو در زمینههای اجتماعی و سیاسی تبدیل کرد.
لیون در گذر تاریخ (بخش چهارم):
پایتخت غذایی و دانشجویی جهان
در قرن بیست و یکم، لیون به یکی از پویاترین و جذابترین شهرهای فرانسه تبدیل شده است. با وجود حفظ میراث تاریخیاش، این شهر اکنون به خاطر آشپزی درجهیک، فضای آکادمیک پویا و فرهنگ پر جنبوجوش خود در سطح جهانی شناخته میشود.
پایتخت جهانی غذا
لیون، شهر غذاست. این شهر با داشتن لقب “پایتخت جهانی غذا” (Capitale de la Gastronomie)، یک بهشت واقعی برای علاقهمندان به آشپزی است. این شهر، زادگاه یکی از مشهورترین سرآشپزهای تاریخ، پل بوکوز (Paul Bocuse)، است که هنر آشپزی فرانسه را به اوج خود رساند.
- “بوشون”های لیونی: لیون به خاطر رستورانهای سنتی و صمیمی خود، معروف به “بوشون”ها (Bouchons Lyonnais)، شناخته میشود. این رستورانها غذاهای سنتی و خوشمزهی محلی را در فضایی گرم و دوستانه سرو میکنند و تجربهای اصیل از فرهنگ غذایی لیون را ارائه میدهند.
- بازار “لِآل” پل بوکوز: بازدید از بازار سرپوشیدهی “لِآل پل بوکوز“ (Les Halles de Lyon Paul Bocuse)، که مملو از محصولات تازه، پنیرهای محلی و غذاهای آماده است، برای هر دانشجوی خوراکیدوست یک تجربهی فراموشنشدنی خواهد بود.
یک قطب دانشجویی و فرهنگی
لیون، با دارا بودن چندین دانشگاه و مدرسهی بزرگ، دومین مرکز آموزش عالی فرانسه پس از پاریس است. این شهر، سالانه هزاران دانشجوی بینالمللی را به خود جذب میکند.
- دانشگاهها: دانشگاه لیون (Université de Lyon)، با بیش از ۱۶۰ هزار دانشجو، شامل چندین پردیس و مؤسسهی آموزشی معتبر است که رشتههای متنوعی از علوم پایه تا هنر را ارائه میدهند.
- مراکز فرهنگی مدرن: لیون با موزههای مدرن خود، از جمله موزهی همگرایی (Musée des Confluences) که با معماری آیندهنگرانهی خود جلب توجه میکند، خود را از سایر شهرهای تاریخی متمایز میکند. همچنین، این شهر زادگاه برادران لومیر (Lumière)، مخترعان سینما، است که تاریخچهی سینما را در “مؤسسهی لومیر” (Institut Lumière) گرامی میدارند.
- جشنوارهی نور (Fête des Lumières): این جشنواره که هر ساله در ماه دسامبر برگزار میشود، لیون را با نمایشهای نوری خیرهکننده بر روی ساختمانهای تاریخی به یک شهر رؤیایی تبدیل میکند و یک رویداد فرهنگی بزرگ در سطح جهانی است.
لیون امروزی، تلفیقی جذاب از گذشته و آینده است: شهری با ریشههای باستانی رومی، قلب تپندهی رنسانس، و یک مرکز نوآور و پویا برای نسل جدید.